مقدمه:

زانو مفصل بزرگ پیچیده ای است که در تمام طول روز تحت تاثیر فشار های زیادی از قبیل وزن بدن قرار می گیرد و غالباُُ در ورزشکاران بیشتر صدمه می بیند . حین راه رفتن و دویدن فشاری معادل3-4 برابر وزن بدن به زانو وارد می شود. زانو حد فاصل دو تا از بزرگترین  استخوان های بدن قرار دارد و از این رو در معرض نیروی اهرمی زیادی است . این عوامل به همراه پایداری استخوانی مختصر ، زانو را مستعد صدمات در ورزش های میدانی و رزمی می کند.

این عضو، مفصل لولایی اصلاح شده و پیچیده ای است که توسط عناصر متعدد داخل و خارج مفصل رباطی ،عضلانی ،تاندونی و استخوانی ،غضروفی محافظت می شود.

به علت سطحی بودن مفصل این عناصر بیشتر در معرض صدمه قرار دارند، در ورزشکاران این صدمات در اثر ضربات شدید و ناگهانی یا ضربات جزیی وتکرار شونده ایجاد شده و سبب بروز علایم بالینی حاد،تدریجی و مزمن میگردند که به نوبه خود باعث کمتر شدن سطح فعالیت های ورزشی و حتی روزمره فرد می شود.

این صدمات از یک ضربه دیدگی مختصر نسج نرم با علایم و طول درمان چند روزه تا صدمات شدید مفصلی که نیاز به درمان های گاه متعدد و پیچیده دارند می باشد.

هدف از این مقاله آشنایی با تنوع ضایعات ورزشی و همچنین درمان یا به عبارتی بهبود آنها به روش های استفاده از اورتز زانو می باشد.

 

 

 

 

 

 

 

 

v     آناتومی مفصل زانو:

 

 

زانو مفصلی است که غیر از حرکت باز و بسته شدن دارای حرکات خفیف چرخش به داخل و خارج نیز می باشد در تشکیل و نگهداری مفصل زانو,‌ استخوان ها , رباط ها و غضروف هایی شرکت دارند که آنها را توضیح می دهیم.

استخوان ها :

-       سه استخوان در تشکیل مفصل زانو شرکت دارند.

-       در بالا استخوان ران و در پائین استخوان درشت نی و در جلو استخوان کشکک در تشکیل مفصل زانو شرکت می کنند.

-       استخوان نازک نی در تشکیل مفصل زانو شرکت ندارند اما درست در مجاورت بخش خارجی مفصل زانو قرار دارد.


رباط ها :
- رباط ها باندهای فیبری هستند که دو استخوان را به هم ارتباط و متصل می کنند.
- زانو 4 رباط مهم دارد که این 4 رباط استخوان ران را به استخوان درشت نی محکم متصل می کنند و پایداری استاتیک مفصل زانو را تامین می کنند.
- رباط های صلیبی قدامی و خلفی سبب پایداری مفصل زانو در حرکات به سمت جلو و عقب و ضربات در این جهات و نیز پایداری مفصل زانو در برابر حرکات چرخشی اعمال شده به زانو می شوند.
- رباط های جانبی داخلی و خارجی که در طرفین زانو قرار دارند هم سبب پایداری مفصل زانو در برابر اعمال نیرو به سمت خارج و داخل زانو می شوند.
تاندون ها:                                                                                                                  تاندونها عضلات را به استخوان اتصال می دهند.
- تاندون عضله چهار سر رانی ( جلوی ران )‌- در پائین در جلوی مفصل زانو به استخوان کشکک اتصال می یابد و ادامه آن در پائین کشکک به استخوان درشت نی اتصال می یابد. عمل عضله چهار سر رانی باز کردن زانو می باشد.
غضروف ها:
- به ساختمان های غضروفی زانو منیسک می گوئیم که در بین دو استخوان درشت نی و ران قرار دارند و سبب افزایش سطح تماس در استخوان فوق و افزایش پایداری مفصل زانو می شوند.
بورس ها :
- بورس یک کیسه کوچک حاوی مایع است که سبب تسهیل حرکات مفصلی می شوند.
- زانو سه بورس دارد که عبارتند از : بورس کشکک ( جلوی کشکک و زیر پوست ) و بورس زیر کشکک و بورس غازی (Anserine) که در سمت داخل زانو حدود 2 اینچ زیر مفصل زانو قرار دارد.

 

 

 

 

 

 

   مفصل زانو دارای خصوصیات ویژه ای است که سبب تمایز آن از دیگر مفاصل می گردد.

این مفصل در عین تحرک بسیار زیاد ثبات بسیار مناسبی را در صفحات مختلف حرکتی نشان می دهد.ضمنا با توجه به اینکه مفصل زانو بعنوان حد واسطه در اندام تحتانی عمل می کند محل وارد شدن اکثر نیروهایی است که از بخش های مختلف بدن به پایین اعمال می گردد.

دامنه نرمال حرکت خم و صاف شدن از حدود0 -10 درجه شروع شده و نهایتا به حدود 140-150 درجه ختم می گردد.

عوامل پایدار کننده مفصل زانو(استاتیک ودینامیک):

•       Ligaments provide static stability

•       - Superficial MCL

–       Primary valgas restraint -57-78% restraining moment of knee

–       femoral attachment fans out around axis of rot.

–       Lax in flexion

•       Semimembranosis (expansion)

–       internally rot’s tib on femur

–       tenses post/med capsular structures that are lax in knee flexion

–       acts with ACL

•       LCL

–       Primary varus restraint

–       lax in flexion

–       Bicepts passes it and blends with insertion

•       maintains tension?

•       Bicepts

–       flexor(with semimembranosis and pes)

–       externally rotates tibia

–       tenses LCL

–       dynamic assistor of PCL

•       PCL

–       Primary restraint to post. Displacement - 90%

–       relaxed in extension, tense in flexion

–       reinforced by Humphreys or Wrisberg

–       restraint to varus/valgus force

–       resists rotation, esp.int rot of tibia on femur

 

•       Quadriceps & hamstrings contractions produce dynamic stability

•       Articular cartilage surfaces on femur & tibia

•       Menisci form cushions between bones

–       attached to tibia

–       deepen tibial fossa

–       enhance stability

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

v     آسیب های ورزشی زانو و راه درمان آنها:

             

                                          

 

انواع زانو درد :

درد زانو را می توان به دو نوع حاد و مزمن تقسیم بندی کرد. همواره باید توجه داشت که دردی که در زانو احساس می شود می تواند ناشی از درد واقعی زانو باشد یا یک درد ارجاعی از ناحیه کمر, ران و یا مچ پا باشد.




 

علل درد حاد زانو

1.کشیدگی و پارگی رباط های جانبی زانو:

-تعریف : رباط جانبی داخلی زانو شایع ترین رباط زانو است که دچار آسیب دیدگی می شود . مثل همه رباط های دیگر می تواند دچار کشیدگی و پارگی جزئی و یا پارگی کامل شود.
- نشانه ها : کشیدگی شدید یا پارگی رباط جانبی داخلی زانو سبب احساس پارگی در سمت داخلی زانو می شود. همچنین بدنبال آن زانو ممکن است متورم و ناپایدار شود. عامل این آسیب اعمال فشار قوی به سمت خارج زانو است بطوریکه زانو از خارج به داخل فشرده شود. دقیقاً برعکس این اعمال فشار ( یعنی از داخل به خارج زانو ) در آسیب رباط جانبی خارجی رخ می دهد. در هر دو حالت در محل اصابت ضربه به زانو کبودی و در سمت مقابل کشیدگی رباط یا پارگی آن رخ می دهد. ورزش های تماسی مثل فوتبال از مهمترین علل این آسیب محسوب می شوند.

-ارزیابی : بعد از یک شرح حال سریع و معاینه فیزیکی توسط پزشک و انجام اقدامات اولیه حمایتی ( سرما درمانی, فشار موضعی, بالا نگه داشتن و استراحت ) معمولاً پزشک درخواست MRI برای بررسی وضعیت رباط می کند.

درمان: در موارد کشیدگی خفیف این دو رباط همان درمان حمایتی که اشاره شد کافی است. اما در موارد پارگی رباط جراحی بهترین پاسخ درمانی را خواهد داشت. و همچنین از ارتز های زانو جهت بهبود آن استفاده می شود(زیر نظر پزشک وفیزیوتراپ)

2.کشیدگی و پارگی رباط های صلیبی :

- تعریف : آسیب رباط صلیبی قدامی که از شایع ترین آسیب های ورزشی است اغلب در نتیجه ایست ناگهانی و اعمال فشار به جلو روی زانو ناشی از این ایست ناگهانی و نیز در پیچ خوردگی های زانو ایجاد می شود. رباط صلیبی خلفی قویتر و محکم تر از رباط صلیبی قدامی است و کمتر دچار پارگی می شود. کشیدگی و پارگی های رباط صلیبی خلفی احتیاج به نیروی زیادی دارد مثل برخورد داشبورد ماشین به پائین زانو در هنگام تصادف رانندگی. بخاطر همین نیروی شدیدتر برای پارگی رباط صلیبی خلفی نسبت به نوع قدامی اغلب آسیب های رباطی همراه یا آسیب منیسک هم همراه با آسیب رباط صلیبی خلفی وجود دارد.
- نشانه ها : اگر رباط صلیبی قدامی پاره شود صدای « تق » در مفصل شنیده می شود. همچنین امکان دارد زانو ناپایدار شود و درد به قدری شدید باشد که فرد دچار تهوع و استفراغ شود. بدنبال این پارگی طی چند ساعت بعلت خونریزی داخل مفصلی متورم و پر از خون خواهد شد.

- درمان:  برای آنها که نیاز شدید و قوی به زانوها دارند مثل ورزشکاران حرفه ای درمان جراحی بهترین پیش آگهی را دارد ولی برای آنها که استفاده شدید از زانو نمی کنند را می توان با آتل گیری و درمان غیر جراحی بهبود بخشید. و همچنین از ارتز های زانو جهت بهبود آن استفاده می شود(زیر نظر پزشک وفیزیوتراپ)

 


3. پارگی های تاندونی :

- تعریف : تاندون عضله چهار سر رانی می تواند دچار پارگی ناکامل یا پارگی کامل شود. پارگی تاندون چهار سر در بالای کشکک معمولاً در افراد ورزشکار بالای 40 سال روی می دهد حال آنکه پارگی تاندون چهار سر در زیر کشکک معمولاً در افراد جوانی که سابقه التهاب تاندون این ناحیه یا تزریق کورتون به زانو دارند رخ می دهد.

-نشانه ها : پارگی تاندون چهار سر رانی سبب درد بخصوص در هنگام پرتاب پا یا بازکردن زانو  می شود. چنانچه پارگی کامل باشد فرد ورزشکار قادر نیست زانو را باز کند و ساق را جلو بیاورد.
- درمان :پارگی جزئی را می توان با آتل گیری درمان کرد اما پارگی کامل نیاز به جراحی دارد و همچنین از ارتز های زانو جهت بهبود آن استفاده می شود(زیر نظر پزشک وفیزیوتراپ).


4.آسیب منیسک :

 - تعریف : آسیب های منیسک اغلب ناشی از ضربه به زانو هستند البته گاهی می توانند ناشی از تمرین بیش از حد و استفاده طولانی و مداوم از زانو باشد. اغلب قطعه ای از منیسک پاره شده و در داخل مفصل زانو شناور می باشد.


- علائم : پارگی منیسک منجر به قفل شدن زانو در برخی حرکات می شود همچنین می تواند سبب احساس تق تق ( click ) در هنگام حرکات زانو گردد. اغلب آسیب به منیسک همراهی با تورم و تجمع مایع مفصلی دارد که البته از آسیب به رباط ACL ( صلیبی قدامی ) معمولاً‌- این نوع تجمع مایع کمتر است.
- درمان اولیه: درمان معمولاً جراحی است. و همچنین  از ارتز های زانو جهت بهبود آن استفاده می شود(زیر نظر پزشک وفیزیوتراپ)


5.دررفتگی زانو:

-تعریف : آسیب بسیار نادری است. در اثر اصابت یک ضربه پرقدرت به زانو در محل مفصل زانو, ساق و ران از هم جدا می شوند.

-نشانه و علائم : معمولاً درد بسیار شدید همراه با یک تغییر شکل واضح در زانو.

-درمان اولیه:- معمولاً بسیاری از این نوع در رفتگی خودبخود جا می رود اگر جا نرفت توسط پزشک باید جا انداخته شود. سپس فرد را برای مدت معلومی تحت نظر گرفته و از نظر علائم عصبی و عروقی پا بررسی می کنیم.


6.در رفتگی کشکک:

-تعریف : در رفتگی کشکک در اثر ضربه مستقیم یا انقباض قوی و سریع عضله چهار سر ( مثلاً در هنگام سرویس زدن در والیبال یا تنیس ) این آسیب در زنان , افراد چاق و آنها که زانوهای نزدیک به هم دارند ( پا ضربدری ها ) شایع تر است.

- نشانه ها: کشکک در جای خودش نبوده و به سمت داخل یا خارج می رود و خم و باز کردن زانو دردناک و مشکل است.

-درمان : پزشک کشکک را جا می اندازد چنان چه دوباره خودبخود کشکک دچار در رفتگی شود باید برای رد شکستگی رادیوگرافی انجام شود. پس از جا اندازی مجدد ورم شکستگی پزشک برای مدت 3 هفته آتل می گیرد تا دیگر دچار در رفتگی نشود. و همچنین از ارتز های زانو جهت بهبود آن استفاده می شود(زیر نظر پزشک وفیزیوتراپ)

8. آرتروز یا استئوآرتریت(OA or Osteoarthritis)زانو :

آرتروز(Osteoarthritis) یک بیماری تخریبی درمفصل است که ازآن تحت عنوان DJD یاDegenerative Joint Disease نیز یاد می شود.آرتروزمفصل زانو,شایعترین بیماری تخریبی ازمیان مفاصل بدن می باشد.میزان ابتلا در خانم ها نسبت به آقایان بیشتر است.با توجه به اینکه بیماری با افزایش سن پیشرفت می کند به آرتریت پیری نیز معروف است.علاوه برسن, علل ژنتیکی, نوع شغل و حرفه, چاقی, عوامل هورمونی و نژاد نیز می تواند در بروزاین بیماری دخیل باشند.

 

 

مهمترین مشخصه آرتروز,تخریب تدریجی غضروف(Cartilage)مفصلی است.همان طور که می دانیم قسمت دو انتهای هر استخوان,از غضروف که بافتی است انعطاف پذیر ساخته شده است.با شروع بیماری آرتروز زانو,غضروف انتهای تحتانی استخوان فمور(ران) و غضروف قسمت فوقانی استخوان تیبیا(درشت نی) به تدریج دچار تغییرات تخریبی(دژنراتیو) می گردد.به همین ترتیب درگیری و آسیب غضروف پاتلا(کشکک) به آرتروز این ناحیه منجر می شود.بنابراین آرتروز مفصل زانو در دو ناحیه تیبیوفمورال و پاتلوفمورال می تواند ایجاد شود.

علت اصلی تخریب غضروف در بیماری آرتروز,عدم وجود عروق خونی جهت تغذیه این ناحیه می باشد و ازطرفی غضروف مفصلی فاقد عصب است و به هنگام آسیب دردی حس نمی شود که همین مسئله زمینه تخریب بیشتر را فراهم می کند.البته تغذیه غضروف ازطریق غشای سینوویال و حرکات مفصل انجام می شود.

مهمترین علایم آرتروز مفصل زانو:

-درد که با پیشرفت بیماری ایجاد می شود

-تغییر وضعیت عناصرمفصلی همانند التهاب تاندون ها و بورس ها, ضخیم شدن پرده سینوویال و درگیرشدن استخوان های زیرغضروف که از عوامل مهم ایجاد درد مفصل زانو می باشند

-خشکی صبحگاهی

-کاهش دامنه حرکتی مفصل که در مراحل پیشرفته بیماری ایجاد می شود

-ضعف و آتروفی عضلات اطراف مفصل که در موارد کاهش دامنه حرکتی بوجود می آید

-دفورمیتی یا تغییرشکل درمفصل که درارتباط با آرتروززانو بیشتر به صورت پای پرانتزی(Genu Varum) است

-احتمال ایجاد کیست در ناحیه پشت مفصل که به کیست بیکر( Baker Cyst ) معروف است

درمان (Treatment) :

-درمان دارویی طبق نظر پزشک متخصص مربوطه

-کاهش وزن درصورت وجود چاقی

-کنترل فعالیت های روزمره(پرهیزازچهار زانو نشستن, پرهیزاز دو زانو نشستن, کاهش شیب پله های منزل, بالا و پایین رفتن از پله ها به صورت یک پله-یک پله که مستلزم صبر و حوصله می باشد, پرهیزاز وضعیت های ثابت که زانو در یک حالت به مدت طولانی قرار می گیرد و درنهایت عدم انجام حرکات جهشی-چرخشی و تند)

-تقویت عضلات اطراف مفصل زانو.با تقویت عضلات میزان فشار روی مفاصل کاهش می یابد که نوع تمرین و شدت آن ازطریق فیزیوتراپیست تنظیم می شود

-تحرک مفصل به صورت کنترل شده.با توجه به اینکه غضروف فاقد عروق خونی است, حرکات طبیعی نقش بسزایی در تغذیه غضروف دارد

-حرکات و فعالیت هایی که باعث تشدید درد می شوند حتما ترک شود

-تنظیم یک برنامه درمانی برای بیمار توسط فیزیوتراپیست به خصوص در مواردی که بیماری شدت یافته و احتمال زمین گیر شدن وجود دارد.بهتر است در موارد شدید بیماری تنظیم برنامه درمانی در ارتباط با محیط فرد صورت گیرد,مسائلی ازقبیل استفاده از تخت, تنظیم ارتفاع تخت با توجه به قد فرد و به ویژه آموزش استفاده از وسایل کمکی همانند عصا و واکر.مثلا تنظیم ارتفاع واکر با توجه به قد فرد در بسیاری از موارد,راه رفتن بیمار را تسهیل می کند.

-استفاده از زانوبند و همچنین از ارتز های زانو جهت بهبود  طبق نظر متخصص مربوطه یا مشاوره با فیزیوتراپیست

-درمان با عمل جراحی.زمانیکه درد و مشکلات مفصل خیلی شدید است,عمل جراحی طبق نظر پزشک متخصص جراحی ارتوپد ضرورت می یابد

9. پای ضربدری(Genu Valgum)-پای پرانتزی(Genu Varum) :

تغییرشکل مفصل زانو به چهارحالت دیده می شود که عبارتنداز:

-والگوس(valgus):زاویه دارشدن زانو به خارج(حرکت تیبیا به سمت خارج)

-واروس(varus):زاویه دارشدن زانو به داخل(حرکت تیبیا به داخل)

-رکورواتوم(recurvatum): زاویه دارشدن زانو به سمت عقب که به این حالت هیپراکستنش(Hyperextension) نیز گفته می شود.این حالت در خانم ها و کسانی که دچار شلی لیگامانی هستند شایع تر است.

-آنتی ورژن(anteversion): زاویه دار شدن به طرف جلو.

 

 

تصویر ذیل جهت درک بهتر این پست قرارداده شده است:

 

اصطلاح والگوس به استخوانی که نسبت به مفصل در دیستال(قسمت پایین) قرار دارد مربوط می شود که در مفصل زانو این استخوان تیبیا(درشت نی) است.والگوس اصطلاحی است که به سمت خارج اشاره دارد.در حالت طبیعی و نرمال تیبیا در مقایسه با فمور(ران) مقدار کمی زاویه والگوس دارد(حدود 7 درجه).بنابراین در حالت ایستاده, استخوان تیبیا تقریبا در امتداد استخوان ران قرار می گیرد که در این وضعیت درحالیکه قوزک ها به هم چسبیده اند فاصله ای بین زانوها وجود ندارد.این زاویه(زاویه والگوس) درخانم ها نسبت به آقایان کمی بیشتر است.

 

دو تغییر شکل(Deformity) شایع در مفصل زانو,والگوس یا واروس بیش ازحد می باشد.

پای ضربدری(Genu Valgum or Knock Knees): زاویه والگوس بیش از حد طبیعی است و در حالت ایستاده, قوزک ها از هم فاصله می گیرند درحالیکه زانوها به یکدیگر چسبیده اند.


پای پرانتزی(Genu Varum or Bow Legs):در این بیماران درحالت ایستاده,زانوها از هم فاصله داشته,درحالیکه قوزک ها به هم چسبیده اند و پاها حالت پرانتز می گیرند

 

درمان (Treatment):


درمان بیماری اصلی که باعث تغییر شکل زانو شده ضروری است. درصورتیکه دفورمیتی یا تغییرشکل خفیف باشد زاویه دار شدن زانو را می توان با کفش طبی درمان کرد.برای اصلاح والگوس از Medial heel wedge(بلندکردن قسمت داخلی پاشنه) و جهت اصلاح واروس از Lateral heel wedge(بلندکردن قسمت خارجی پاشنه) استفاده می شود.دراین کودکان درصورتیکه تغییرشکل شدیدتر باشد علاوه بر تجویز کفش طبی باید بریس مناسبی را به کار برد.


در کودکانی که درمان های فوق موثر نباشد و یا تغییر شکل خیلی شدید باشد باید آن را با عمل جراحی اصلاح کرد که ممکن است بستن صفحه رشد در یک طرف و یا استئوتومی انجام گردد.پس از بسته شدن صفحه رشد,کفش طبی و بریس تغییرشکل را اصلاح نکرده و باید عمل استئوتومی صورت گیرد.نوع ومحل استئوتومی باید در استخوانی انجام گردد که حداکثر تغییرشکل در آن وجود دارد.


عموما بعد ازعمل جراحی, بیمار باید تحت درمان تکمیلی فیزیوتراپی قرار گیرد.فیزیوتراپی با هدف کاهش درد, افزایش دامنه حرکتی مفصل, جلوگیری از ضعف و آتروفی عضلات و راه اندازی بیمار در اولین فرصت ممکن انجام می گردد.

10. Unhappy Triad :

لغت Unhappy Triad  یک آسیب زانو است که معمولا در رابطه با ورزش هایی چون فوتبال هنگامی که زانو از ناحیه بیرونی مورد اصابت قرار می گیرد و با زور به سمت داخل می رود ، اتفاق می افتد. این آسیب همچنین با نام های دیگری چون Terrible Triad و یا O’Donoghue’s Triad ذکر می شود .

این صدمه در واقع ، به سه ناحیه مهم از زانو آسیب می رساند که شامل :

رباط صلیبی شکل قدامی (ACL )  - غضروف – رباط مجاور میانی (MCL )

یک حرکت Plant and Turn غیر مرتبط می تواند باعث پارگی هایی در نواحی غضروف و رباط صلیبی شکل قدامی گردد. در این مثال از جراحت سه گانه ناخوشایند زانو ، آسیب رباط مجاور میانی با نوعی صدمه یا ضربه جانبی اتفاق می افتد . یک صدمه جانبی به زانو مانند عمل تاکل می تواند باعث آسیب سه گانه ناخوشایند گردد.

هنگامیکه زانو از بیرون مورد اصابت قرار می گیرد ، رباط صلیبی شکل قدامی می تواند پاره شود و بنابراین موجب تغییر جهت زانو می شود .

هنگامیکه زانو به این شکل تغییر جهت می دهد ، استخوان ران و Tibia بر خلاف غضروف فشرده می شوند و به ناچار منجر به خسارت زدن به این غضروف خواهند شد . در نتیجه این تغییر جهت زانو ، رباط مجاور میانی نیز می تواند پاره شود . بنابراین ، زانوی شما در نتیجه چنین جراحت زانویی ، می تواند بسیار لرزان و ناپایدار گردد. اما حالا ، ما می توانیم برای کمک به زانو در قبل و بعد از این چنین آسیبی چگونه رفتار کنیم ؟!!

عمل جراحی می تواند به احیا و نوسازی رباط های آسیب دیده زانو کمک کند ، اما بعد از اینکه عمل جراحی تمام شود ، این بدین معنی نخواهد بود که زانوی شما بطور کامل همانند قبل ، سلامت گردد. استفاده از یک آتل زانو   و ارتز خوب طراحی شده ، می تواند به بهبود پایداری و همچنین کاهش درد زانوی شما به عنوان یک پشتیبان کمک کند .

علاوه بر این ، یک آتل یا ارتز زانو همچنین می تواند به منظور یک عامل پیشگیری کننده قبل از اینکه جراحت سه گانه وحشتناک تری اتفاق بیافتد مورد استفاده قرار بگیرد. پوشیدن یک آتل زانو یا ارتز برای حمایت از آن در زمان اتفاق افتادن چنین آسیب هایی احتمالا میزان آسیب را به مراتب کمتر خواهد کرد.

چنین چیزی انجام خواهد شد زیرا قسمت های قائم میانی و جانبی روی آتل کمک به جلوگیری از حرکات مفرط میانی در زانو خواهد کردو این باعث کاهش شانس چنین آسیب هایی خواهد شد . بنابراین شما اساساً در حال کمک به این موضوع هستید که از آسیبی که ممکنه اتفاق بیفتد دور شوید و این امکان را به شما میدهد که به ادامه ورزشی که در آن شرکت کرده اید بپردازید.

                      


چه موقع به پزشک مراجعه شود

 - هر گاه بعد از انجام برخوردهای اولیه که اشاره شد و یا استفاده از داروهای ضد درد بعد از 7-3 روز علائم شما ادامه یافت یا حتی بدتر شد حتماً‌- به پزشک و فیزوتراپیست مراجعه نمائید.

-هرگاه بدنبال آسیب به زانو قادر به راه رفتن روی زانو نبودید فوراً به پزشک یا اورژانس مراجعه نمایید چرا که احتمال بروز شکستگی زانو در این موارد بالاست و یک اورژانس به حساب می آید.

-تب بهمراه درد زانو  احتمال عفونت زانو

-درد بسیار شدید و غیر قابل تحمل در زانو.

-زخم بزرگ یا عمیق در ناحیه زانو باشد.

 


- تورم زانو در افرادی که بیماری خونی دارند ( هموفیلی ) یا آنها که داروهای ضد انعقادی مصرف می کنند ( مثل وارفارین )



معاینه:
- بررسی ظاهری زانو از نظر کبودی, تورم, تغییر شکل.
- بررسی حساسیت زانو در لمس آن.
- بررسی و انجام تستهای اختصاصی مربوط به ارزیابی سلامت رباط ها, تاندون ها و منیسک ها که خارج از بحث ماست.



رادیوگرافی و سی تی اسکن:

-بر حسب شرح حال و معاینه پزشک امکان دارد برای بررسی شکستگی استخوانی احتمالی یا دررفتگی زانو و گاهی برای بررسی برخی سطوح مفصلی یا مشاهده تغییرات تخریبی زانو ( آرتروز ) عکس رادیوگرافی ساده درخواست کند.

-بندرت پزشک برای بررسی دقیق شکستگی یا دررفتگی امکان دارد سی تی اسکن درخواست کند.
- هم CT اسکن و هم رادیوگرافی ساده برای بررسی شکستگی های عادی هستند اما هر دوی آنها در بررسی و ارزیابی بافت نرم مفصل که شامل رباطها, عضلات و تاندون ها و منیسک ها می باشند ناتوان هستند.

 


ام آر آی:
- در مقایسه با سی تی اسکن, ام آر آی شکستگی های استخوانی را بخوبی نشان نمی دهد.
- در مقایسه با سی تی اسکن, ام آر آی برای بررسی رباط ها و تاندون ها بسیار عالی است.

 

 


آرتروسکوپی :
- به مشاهده داخل مفصل زانو توسط دستگاه ویدئوئی می گویند.
- در این روش جراح توسط ابزاری خاص وارد حفره مفصلی زانو شده و آنرا بدقت بررسی می کند.
- در مواردی می توان اجسام زائد مثل قطعات شکسته غضروف که داخل فضای مفصلی مانده اند و سبب درد شده اند را با این روش تخلیه کرد.

جلوگیری از صدمات زانو

-لاغر اندام بمانید یا بهتر بگوئیم چاق نشوید. با حفظ وزن متعادل فشار بر روی زانوها کاهش و احتمال آسیب و آرتروز هم کاهش خواهد یافت.

- تناسب بدن خود را با انجام حرکات کششی و تقویت متناسب عضلات حفظ کنید. انجام حرکات کششی روی زانو قبل از ورزش به نحو قابل ملاحظه ای صدمات به زانو را کاهش می دهد.

- تقویت عضلات چهار سر رانی و پشت ران هر دو به کاهش آسیب های زانو کمک می کند.
- چنانچه درد مزمن زانو دارید شنا و ورزشهای آبی می تواند درد شما را بهبود بخشد, نیروی شناوری در آب سبب کاهش وزن و نیروی وارده به زانوها می شود.

-به بدن خود احترام بگذارید چنانچه ملی درد زانوی شما را ایجاد نموده یا بدتر می کند آنرا انجام ندهید.
- هرگاه خسته اید ورزش را ادامه ندهید, بسیاری از آسیب های ورزشی هنگامی رخ می دهند که ورزشکار خسته است.

-استفاده از زانو بند در ورزش هایی مثل والیبال یا بسکتبال مفید است.

باندهای کشی ( به عنوان ارتز ) به کاهش درد در ورزشکاران کمک می کنند

 

 

باندهاي کشي جهت کاهش درد برخي ورم‌هاي مفاصل زانو توصيه مي شوند، آيا به راستي تاثيري دارند؟

مطالعات نشان مي‌دهد؛ در هنگام بروز درد در کاسه زانو، استفاده از باندهاي کشي ورزشي به تسکين درد کمک مي‌کند.

در اين تحقيق تاثير باند بستن دور زانو، بر روي 14 نفر با مشکل «Patellofemoral osteoarthritis»، شکلي از ورم مفاصل که در پشت و اطراف کاسه زانو ايجاد درد مي‌کند، انجام شد. بستن باند براي افراد جوان با درد مزمن«Patellofemoral» مفيد تشخيص داده شده بود، اين درد براي دوندگان آشنا است و معمولا به ناترازي در مفصل زانو، جايي که کاسه زانو در امتداد استخوان ران حرکت م کند،    مرتبط است.


براي اين تحقيق 14 فرد با ورم مفاصل «Patellofemoral» و ميانگين سني 57 و همچنين 14 نفر بدون ورم مفاصل و همان ميانگين سني انتخاب شدند. با استفاده از اسکن MRI مشخص شد که افرادي با درد مفاصل، ناترازي در مفصل کاسه زانو و همچنين انحراف کاسه زانو به سمت خارج پا بيشتر است.

 



اين ناترازي هنگامي که بيماران با درد مفصل از باندهاي کشي استفاده مي‌کردند، بهبود مي‌يافت، به علاوه اين افراد در هنگام انجام برخي ورزش‌ها، درد کمتري نيز احساس مي‌کردند.

محققان مي‌گويند: نتايج اين بررسي، مزاياي استفاده از باندهاي کشي در افراد مبتلا به ورم مفاصل کاسه زانو را تاييد مي‌کند . بستن باند شايد به همه افرادي که در زانوي خود احساس درد مي‌کنند، کمک نکند؛ بنابراين افراد بايد پيگير ساير معالجات باشند. به همين دليل محققان در حال بررسي تاثير همزمان بستن باند و ساير معالجات هستند.

طی مطالعات "جناب دکترمهدی شیروی" بر روی وزشکاران رشته ی تکواندو در خصوص مفصل زانو یافته های زیر حاصل شد که به بررسی مختصری از آن می پردازیم:

"زمینه: مطالعه و بررسي آسيبهاي ورزشي و شناخت عوامل ايجاد كننده-روشهاي درمان و  برنامه ريزي جهت پيشگيري از آنها در ورزش حرفه اي امروزي از اهميت و جايگاه ويژه اي  برخوردار است چرا كه بروز اين آسيبها ساليانه مخارج بسيار سنگيني را بردوش باشگاه هاي ورزشي وارد مي كند .تكواندوٰ بعنوان يك ورزش رزمي پر تحرك و بدليل ذات مبارزه اي و رقابتي آن احتمال بروز آسيب ورزشكار را بالا مي برد و بدليل اينكه در اين ورزش حدود  90درصد ضربات از طريق خم و راست شدن زانو به بدن حريف وارد مي شود دور از ذهن نخواهد بود كه زانوها و بخصوص مفصل پاتلوفمورال نيز در معرض آسيب بيشتري قرار داشته باشد.

روش كار : براي اين منظور تعدادي از تكواندو كاران حرفه اي انتخاب شدند .اين تكواندوكاران  هيچگونه ضايعه حاد و يا دفورميتي شديد در زانوي خود نداشتند . اطلاعات خام مربوط به انجام ورزش – اندازه گيريهاي مختلف محيط ران و دامنه حركتي مفصل هيپ و مچ پا و نيز  اطلاعات بدست آمده از انجام تستهاي عملكردي و باليني زانوي هر فرد در يك پرسشنامه پنج

صفحه اي جمع آوري شده و با استفاده از برنامه آماريSPSS با اطلاعات مشابه از افراد عادي غير ورزشكار مقايسه و تجزيه و تحليل گرديد

يافته ها : با توجه به تجزيه و تحليل آماري اطلاعات خام بدست آمده از زانوهاي چپ و راست دو گروه ورزشكار و غير ورزشكار نتايج زير بدست آمد : امتياز ارزيابي مفصل P.F مربوط به پاي راست ورزشكاران به طور معني داري از امتياز زانوي راست غير ورزشكاران پايين تر بود (pv=.039)كه اين يافته استفاده بيشتر از پاي راست وبالاتربودن احتمال درگيري مفصل P.F راست را درورزشكاران تكواندو تا ئيد مي كند .يافته جالب ديگرعدم وجوداختلاف معني داري بين اندازه محيط ران درفواصل مختلف ازخط مفصل زانوي دو گروه بود .باتوجه به بارزيادوارد ه به زانو ها حين ورزش تكواندو، ضعف عوامل اسكلتي نگهدارنده مفصل P.F حين خم ور است شدن زانو ، به عنوان عامل زمينه ساز مهم در ايجاد P.F.P در ورزشكاران تكواندو كار محسوب مي گردد. "

 

 

 

 

 

 



 

                                               

 

و اما...

مهندسی پزشکی و ارتباط آن با بهبود مشکلات زانو:

 

 

 

 


درمان به کمک ارتز:

ارتز به کلیه وسایل کمکی اطلاق می گردد که جهت جلوگیری و تصحیح بدشکلی ها یا نگهداری و تثبیت قسمتهای مختلف بدن به موازات آنها به کار می روند . نام های دیگر آن بریس ،اسپیلینت،کالیپر.

استفاده از ارتز تاریخچه ای طولانی دارد و بدون ترید استفاده از آن برای نخستین بار در شکستگی ها بوده است . در حفاریهای صحرایی نوبه بریس هایی برای بی حرکتی شکستگی ها یافته شده است . در مومیایی های سلسله پنجم قبل از میلاد مسیح -آتل هایی وجود داشته که به اندام بسته و همراه با لباسهای تدفین دفن شده بودند .

ارتزهای متناسب با محل قرار گیری روی اندامها و تنه تقسیم بندی می گردند :

1- ارتزهای اندام تحتانی

2- ارتزهای اندام فوقانی

3- ارتزهای ستون فقرات

1- ارتزهای اندام تحتانی شامل : ارتزهای پا زیر زانو و بالای زانو می باشد که هر کدام از آنها دارای انواع مختلف و عملکردهای متفاوت می باشند . این ارتزها د رانواع بیماریها و ناراحتیهای اندام تحتانی نظیر فلج مغزی پولیومیلیت و بد شکلی ها ی مادر زادی کاربرد دارند .

2- ارتزهای اندام فوقانی شامل ارتزهای انگشتان دست - زیر آرنج - بالای آرنج و شانه می باشد که در انواع ثابت - متحرک و نیمه متحرک و برای کمک و درمان بیماریهای اندام فوقانی مانند فلج های شل و اسپاستیک - بد شکلی ها ساخته می شود .

3- ارتزهای ستون فقرات شامل : ارتزهای لگنی - کمری - سینه ای - گردنی و تمام تنه می باشد که جهت کمک - نگهداری - تثبیت - مقاومت در برابر حرکات کاهش درد ستون فقرات بکار می  رود بطور مثال برای درمان انحرافات ستون فقرات نظیر اسکولیوز - کایفوزولوزدوز - ارتزها وکرستها مختلف مورد استفاده قرار می گیرد .

 

اصول به کار بردن ارتز:

پزشکی که برای بیماران مبتلا به بیماری های گوناگون ارتز تجویز می کند باید اطلاعات کافی از نوع بیماری ،بیومکانیک و همچنین طرز ساخت ارتز مربوطه را داشته باشد تا بتواند وسیله کمکی برای بیمار تجویز کند. ارتوتسیت مسئولیت ساخت ارتز را بر عهده دارد و در صورت بی عیب بودن آن بیمار  فیزیوتراپیست برای تقویت عضلات موجودو آموزش در بکارگیری ارتز به بیمار کمک می کند و همکاری نزدیک این 3 نفر برای بد ست آوردن نتیجه مطلوب ضروری است.(ضمنا بعضی ارتز ها آماده و بعضی سفارشی هستند)

امروزه در بسیاری از  مراکز ارتوپدی دنیا درمانگاههای ارتز برای اینگونه بیماران تاسیس شده متشکل از افراد زیر:

متخصص ارتوپدی ،ارتوتسیت و فیزیوتراپیست.

 

  "  شناخت انواع ارتز"

 

ابتدا در ذیل عکس نسل های قدیمی ارتز آورده شده است:

                       

         (اسپیلینت پلاستیکی)                                                                            (زانو بند پلاستیکی)

 

                             

 

              

    (زانو بند لنوکس)                                                                   (زانوبند مفصل دار)

و نسل های کنونی ارتز زانو:

سیستم E-Mag :

E_Mag : مفصل زانو با کنترل الکترونیکی قفل مفصل

برای بیماران با عوارض poliomyelitis-postpolio syndrom  ضعف و یا فلج عضلاتknee extensor این ارتز بسیار سبک و راحت بوده توسط مفصل مچ به plate  مچ پا که قابلیت تطابق  و تنظیم حرکات foot را دارد ،متصل میشود. این ارتز نگرانی که این بیماران از عدم قفل شدن مفصل زانو وامکان زمین خوردن انها میباشد را بوسیله قفل الکترونیکال  و فرستادن  signal با remote در دست ویا متصل به عصای بیمار وروشن شدن دکمه  alarm آن بر طرف میسازد.

بیمار توسط  همان ریموت در دست  قفل راآزاد مینماید و signal   مربوطه را دریافت مینماید. Base اصلی این بریس از ترموپلاستیک  تشکیل شده است.

                                       

Walk On System :

این ارتز برای فلج عصب رادیال و ضعف عضلا ت دورسی فلکشن پا به کار میرود .
effect: محدودیت پلانتار فلکشن راایجاد میکند.
کربن به کار رفته تا حدود زیادی برگشت انرژی را فراهم میکند.
این ارتز شامل کربن و کالف  ترموپلاستیک می باشد.

 

                                        

Walk on AFO

 

 Free walk orthosis

Indication

ضعف و یا فلج اندام تحتانی

این ارتز به بیمار اجازه gait بسیار نرمال و طبیعی را داده دارای دو مفصل مکانیکی knee وankle بوده که مفصل مچ به plate نازکی در کف پا متصل میشود کامپوزیت کربن ماده اصلی تشکیل دهنده میباشد.

 

                                         

Free Walk KAFO

 Knee orthosis 50 k10    advantage

indication :
1)بعد از پارگی های رباطهای  ACL-MCL-LC L
2) جراحی های کپسولار زانو
3) در موارد عدم استبیلیتی زانو
effect:
1)استبیلیتی مطلوب را فراهم میکند
2)ازhyper extension زانو جلوگیری میکند
3)استبیلیتی lateral و medial را فراهم میکنداز یک فریم AL قابل تنظیم از پدهای technojel برای fitting مطلوب و نقاط فشار استفاده میشود.

                               

Knee orthosis advatage

 

 COXA STABLE HIP ORTHOSIS

   INDICATION

1)عدم استبیلیتی زانو

2)جلوگیری و درمان TEP LOOSENING

 EFFECT

1)استبیلیتی مفصل HIP

2)جلوگیری از HIP ROTATION

  •  این ارتز دارای طراحی مدولار
  • MULTI JOINT AXIAL JONT
  •  دارای استبیلیتی و وزن کم
  •  بسیار راحت
  •  امکان ایجاد محدودیت با استفاده از تنظیمات MULTI AXIAL JIONT

                                       

COXA STABLE HIP ORTHOSIS

 

Genu Arthro

Indication :

استئوارتریت مدیال و لترال زانو
effect:
1)بوسیله سیستم سه نقطه فشار نیروی varusوvalgusرا از روی زانو کاهش میدهد.
2)این ارتز به صورت مدولار بوده و دارای foot stirrup بوده و دارای  unilateral jointمیباشد.

این ارتز بسیار کم وزن بوده و دارای اهرم بلندی برای اعمال نیرو میباشد.

Genu Arthro

 

                                     

 

Genu Immobile Vario

Knee immobilization orthosis

بعد از جراحی ها و تروماهای زانو

کنترل حرکات زانو

این ارتز free size بوده و بر طبق پای بیمار تنظیم میشود.

این زانو بند مدرج بوده که با هر5/7 درجه قابلیت افزایش و یا کاهشflexion وextension را داراست.

بسیار راحت و دارای حداقل وزن میباشد.

                                      

Genu Immobile Vario 

 

·         GENU TRACK

·         Indication

·         Patella luxation and subluxation

·         Patellofemoral pain syndrome

·         After lateral release surgery

·         After patella injury

GENU TRACK

 

Genu lock

Indication

بعد از جراحی و یا بعد از تروماهای زانو

عدم استبیلیتی لیگامانهای collateral زانو

Genu recuratum

Osteoarthritis

Patella sublaxation

Meniscopathy

این زانو بند ساپورت زانو را در اسیب لیگامانهای collateral و cruciate به عهده دارد.

Genu Lock

 

GENU X STABLE

INDICATION

MINOR INSTABILITY

OSTEOARTHRITIS RHEMATOID ARTHRITIS

 

GENU STABLE

 

 

GENU  SILCO KNEE SUPPORT

INDICATION

Preripatellar syndrome

Chondropathia patella

Minor instability

Joint effusion

Irritation                           

 

GENU SILCO KNEE SUPPORT

 

GENU COMBI STABLE EQ KNEE SUPPOR

IDICATION

COLLATERAL LIGAMENT INSTABILITY

GENU COMBI STABLE EQ KNEE SUPPORT

                                            

GENU IMMOBIL

INDICATION

POST OPERATIVE AND POST TRAUMATIC IMMOBILIZATION  OF THE KNEE

 

GENO IMMOBILER

  

 

  

 

و مدل های ورزشی دیگر:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

و در آخر دستاورد جدید:

طراحي و ساخت ربات اورتز زانو با استفاده از ماهيچه هاي بادي:

چكيده
در اين طرح يك زانو با اورتز (اسكلت) طراحي شده مجهز گرديده است. به عبارت ديگر محرك هاي هوايي ساخته شده كه يك اورتز را براي بيماراني كه به دلايل مختلف نظير معلوليت هاي مادر زادي، سكته هاي قلبي و مغزي، جنگ و تصادفات دچار معلوليت حركتي عضلات زانو مي باشد را به حركت در مي آورد. اين ربات از بريس، انكودر، شير پروپرشنال، PLC و پيچ هاي تنظيم ساخته شده است. به منظور تامين نيروي محركه از ماهيچه هاي بادي استفاده گرديد. اين طرح داراي مزيت هايي چون استفاده از فضاي محدود در نصب و ايجاد قدرت بالا جهت انجام حركت و سرعت در پوشيدن و در آوردن بسيار آسان برخوردار است. آزمايش روي يك مددجو كه نياز به اين اورتز داشت تست گرديد و كار هاي ساده اي همچون حركت راه رفتن با سرعت هاي قابل تنظيم و با زواياي مختلف در خم شدن زانو انجام گرفت. شروع انجام حركات بطور دستي توسط كليد دكمه فشاري كنترل و به وسيله انكودر تعبيه شده در بريس زانو، كنترولر PLC و شير پروپرشنال، زاويه و سرعت حركت پا تست و نتايج مطلوب حاصل گرديد. كنترل كننده به استفاده كنندگان اجازه مي دهد كه خيلي سريع به اين ربات عادت كنند.

نمايش ربات اورتز همراه با تجهيزات كنترلي :

1- ماهيچه بادي
2- بريس
3- انكودر
4- شير پروپرشنال
5- كنترولر PLC
6- پيچ هاي تنظيم سرعت و زاويه

منابع:

ü      www.mishan.blogfa.com/cat-4.aspx

ü      www.tebyan.net/.../2009/12/10/109982.html

ü      www.sportmedicine.ir/modules.php?name=content...

ü      www.newto14.blogfa.com/

ü      www.sportmedicine.ir/modules.php?name=content...

ü      barzkar2.blogfa.com/8710.aspx

ü      www.seemorgh.com/.../

ü      www.iransalamatzi.mihanblog.com/post/category/18

ü      : www.rasekhoon.net/article/show-21338.aspx

ü      www.beytoote.com/.../pang-band.html

ü      zehnin.mihanblog.com/post/273

ü      ..............