آندوسكوپی
مقدمه
كلمه آندوسكوپ از دو كلمه یونانی به معنای درون و دیدن تشكیل شده است . عبارت آندوسكوپی به معنای استفاده از تجهیزات برای معاینه درون ارگان های حفره مانند بدن بهصورت دیداری است.
در علم پزشكی از دیر باز تمایل و رغبت برای دیدن اجزای درون بدن نیروی محركی بوده است تا بدان وسیله بتوان به بیماران كمك كرد. در كنار جراحی باز ، این روش معاینه و جراحی با كمترین تهاجم به بدن ، روشی ظریف ، استادانه و ماهرانه البته با كمترین مشكل برای بیمار محسوب می شود .
طبیعت راه رسیدن به این هدف را فراهم آورده است . دستیابی به درون ، از طریق حفرات و سوراخ های بدن انسان امكان پذیر است. راه حل به كار برده شده برای آندوسكوپی استفاده از نور بازتابیده بود و تنها یك آینه عنصر اصلی این روش معاینه محسوب می شد . در گذشته اجزای درون بدن با چشم غیر مسلح دیده می شد بدون استفاده از هر گونه وسیله نوری یا سیستم كمكی .
ویدیو آندوسكوپ ، ساختمان و كاربردها
انتقال الكترونی تصاویر گرفته شده از بدن به یك واحد پردازشگر ویدئویی ، پیشرفت تكنولوژیكی جیدی در علم آندوسكوپی به شمار می رود . امروزه در اكثر اعملا جراحی آندوسكوپی از ویدئو و دوربین های عكاسی برای دیدن وثبت عمل استفاده می شود ریال، در این گونه سیستم ها در عین اینكه می توان اجزای داخلی بدن را به شكل تصاویر رنگی در حین انجام عمل آندوسكوپی مشاهده كرد، این تصاویر قابلیت ظبط و ذخیره شدن داشته ، در موقع لزوم می توان آنها را باز خوانی كرد .
متخصصان آندوسكوپی ، با دیدن تصاویر رنگی فیزیواوژیكی گرفته شده ، از بدن ، می توانند پی به وجود انواع مختلف بیماری ها و همچنین لخته ها در عضو مورد نظر ببرند و شرایط پاتولوژیكی بسیاری را ارزیابی كنند . نظیر بررسی میزان خون رسانی به بافت ها و مخاط های مختلف و تشخیص بافت های غیر طبیعی كه در زیر این مخاط ها فرا گرفته نظیر تومور های زیر پرده مخاطی . مزیت اصلی استفاده از آندوسكوپ ویدئویی آن است كه این سیستم ها قادر به تصویر كشیدن اجزای داخلی بدن هستند ، به گونه ای كه امكان تماشای تصویر ، همزمان به وسیله تمامی افراد تیم جراحی امكان پذیر باشد بدون آنكه رزولوشن تصویر پایین بیاید .
نكته دیگر آن است كه در صورت عدم استفاده از سیستم های ویدئو حین انجام عمل آندوسكوپی ، متخصص برای دیدن تصاویر مجبور است كه از طریق یك چشمی ، آن هم با دقت زیاد نگاه كند و اغلب به دلیل خم شدن روی بیمار ، خستگی و فشار شدیدی را در ناحیه چشم ها ، گردن و پشت خود احساس می كند . در حالی كه اگر از آندوسكوپ ویدئویی كمك گرفته شود ، متخصص این امكان را دارد كه در یك وضعیت مناسب و راحت قرار گرفته ، خستگی كمی را احساس كند . ضمن آنكه تمامی افراد تیم جراحی می توانند روند معاینه و درمان را به وضوح دیده ، از این طریق كمك مؤثری به جراح نمایند .
اصول عملكرد
شكل زیر مقطع عرضی Distal tip از یك آندوسكوپ Flexible را نشان می دهد . همان طور كه می دانیم آندوسكوپ های فیبر نوری كه به نام فیبروسكوپ ها معروغند دارای 2 دسته فیبر نوری هستند كه یكی برای هدایت روشنایی و دیگری برای هدایت تصویر استفاده می شود .
در این شكل علاوه بر فیبر های نوری ، كانال های ساكشن و وسائل جراحی ، همچنین كانال های آب و هوا دیده می شود
كاربردهای تجهیزات آندوسكوپی در پزشكی
آندوسكوپ ها به شكل بسیار گسترده ای در تمامی زمینه های علوم پزشكی كاربرد داشته و امروزه بخصوص در اورولوژی ، جراحی های نورولوژیك و هیستروسكوپیك قابلیت های زیادی از خود نشان می دهند .
در جراحی های آندوسكوپیك یا همان MIS Procedures ( minimally invasive surgery) در عین اینكه تغییر شكل غیر طبیعی بافت های بدن بسیار كم دیده می شود ، بهبودب بیمار نیز در مدت زمان كوتاهی نسبت به Open surgical prosedures صورت می گیرد و از این جهت آندوسكوپی روش روش بسیار كم ضرر برای بیمار می باشد و آسیب بسیار كمی متوجه بیمار می باشد .
اطلاعات تشخیصی حاصل بغایت ارزشمند است زیرا به ارائه شواهد روشن و مستقیمی می انجامد ، مثلاً زخم های روده ، انسدادها ، تومور های خوش خیم و بد خیم ، بیماریهایی چون سیروز كبدی و غیره را می توان مستقیماً مطالعه كرد . همچنین بیوپسی ( نمونه برداری از بافت ) ، استفاده از الكترودهای مخصوص سوزاندن وبند آوردن خونریزی و با وسایل خارج سازنده برای بیرون آوردن اجسام خارجی از اعمال معمولی در آندوسكوپی به شمار می رود .